Glidona Daci është gazetare e televizionit Klan Neës. Baza e formimit të saj nis me Universitetin e Historisë dhe Filologjisë, duke u diplomuar në fushën e gazetarisë. Ajo punoi disa vite në televizione të ndryshme, ku fitoi përvoja dhe njohuri të reja. Në një intervistë me të në lidhje me temen: Si ka ndikuar inteligjenca artificiale në redaksitë e lajmeve. Ajo shprehet se teknologjia dhe mediat online kanë sjellë ndryshime të mëdha se si shkruhen dhe raportohen lajmet si dhe padiskutim që mediat nuk do ti shpëtonin inteligjencës artificiale. Në të njëjtën kohë thekson se përdorimi i inteligjencës artificiale shmang ato gabimet e vogla që mund të bëhen ndonjëherë edhe padashje nga redaktori përgjegjës në skaletë apo redaktori i transmetimit dhe kjo është një gjë e mirë. Ajo thotë se inteligjenca artificiale nuk do të mundet ta bëjë një punë sic e bën një gazetar, sado e saktë të jetë teknologjia ai mund te mbledh informacione te cilat jane ne online apo ne ëebsite te ndryshem te insitucioneve por nuk mund te kap ato detaje te cilat arrit ti kap nje person me eksperience ne gazetari. Kerkimet qe behen ne pjesen e faqeve zyrtare per tendera te ndryshme apo kompani per te cilat ne kemi dyshime se kane perfituar ne menyre te paligjshem nga parate publike patjeter qe eshte nje pjese qe mund te behet lehtesisht nga inteligjenca artificiale por gjithmone po flas per raste konkrete kur gjerat jane me te qarta sepse ne rastet secifikave te caktuar duhet patjeter dora e nje gazetari profesionist.

Si është ndikuar krijimi dhe redaktimi i lajmeve në redaksinë tuaj nga përdorimi i inteligjencës artificiale?

Ne vetvete teknologjia dhe mendiat online patjeter qe kane sjell ndryshime te medha ne menyren se si shkruhen dhe raportohen lajmet. Po ashtu edhe mediat nuk mund ti shpetojne inteligjences artificiale. Padiskutim qe perdorimi i inteligjeces artificiale shmang ato gabimet e vogla qe mund te behen ndonjeher edhe pa dashje nga rekatori pergjegjes ne skalet apo redaktori i trasmetimit dhe kjo eshte ne gje e mire. Gjithashtu edhe shkrimi i gjuhes shqipe ne menyre te sakte dhe ne baze te rregullave drejtahkrimore, por keto jane gjera te vogal dhe ne redaksion tone nuk eshte se ka ndonje risi te pakten deri ne keto momente ndosha me vone do te shohim te tjera ndryshime por per momentin, jo ndonje gje serioze apo per tu shqetesuar.

A mund të jepni shembuj të veçantë se si AI ndihmon në mbledhjen e informacionit dhe kërkimin e gazetarëve?

Persa i perkete pyetjes se dyte mendoj qe inteligjenca artificiale nuk do te mundet ta bej nje pune sic e ben nje gazetar. Sado e sakte te jete teknologjia ai mund te mbledh informacione te cilat jane ne online apo ne ëebsite te ndryshem te insitucioneve por nuk mund te kap ato detaje te cilat arrit ti kap nje person me eksperience ne gazetari. Kerkimet qe behen ne pjesen e faqeve zyrtare per tendera te ndryshme apo kompani per te cilat ne kemi dyshime se kane perfituar ne menyre te paligjshem nga parate publike patjeter qe eshte nje pjese qe mund te behet lehtesisht nga inteligjenca artificiale por gjithmone po flas per raste konkrete kur gjerat jane me te qarta sepse ne rastet secifikave te caktuar duhet patjeter dora e nje gazetari profesionist.

Në një botë ku inteligjenca artificiale është më e përfshirë në prodhimin dhe shpërndarjen e lajmeve, çfarë roli mendoni se duhet të luajnë gazetarët?

Sado te arrij te perfeksionohet inteligjeca artificiale nuk mund ta zevendesoje kurre nje gazetar ose sidomos nje reporter. Duhet te theksohet se reporteret jane ne terren gjithe kohen dhe aty kane kontaktet me burimet, kane akses ne informacionin e pare bruto dhe jane ata qe bejn perzgjedhjen. Teknologjia mund te ndihmoje ne lehtesimin e disa problematikave te tjera qe lidhjen me pregaditjen e nje lajmi per trasmetim apo mund te lexoje koken e lajmit por kurre nuk mund te zhbej rolin e reportetit ai do jete gjithmone aty ku ndodh ngjarja.

A besoni se inteligjenca artificiale do të jetë ndonjëherë në gjendje të zëvendësojë plotësisht gazetarët?

Reporteret jane te pazevdesushem. Madje as moderimin nuk mund ta zevendesoj plotesisht sepse edhe kur trasmetohet nje lajm ka nevoje per nje emocion, njeriu nuk zevdesohet kurre me nje robot.

Si e arrini një ekuilibër midis përdorimit të teknologjisë së fundit dhe ruajtjes së integritetit dhe etikës gazetareske gjatë raportimit të lajmeve?

Teknogjia sa ka prishur pune sepse po perhapen shume fakeneës dhe po ashtu edhe pamje filmike te montuara qe kane vene ne veshtiresi shume peronazhe publike sic kishim edhe rastin e nje video intime te ciles ju montua imazhi i moderatores Luana Vjollca, po ashtu eshte edhe e dobishme sepse ti ke mundesi te raportosh per ngjarjet ne kohe rekord kudo qe ndodhesh ne cdo cep te globit, mjafton aksesi ne internet. Ne përditshmeri dhe ne pune e perditshme tekologjia me sherben per te kontaktuar burimet, per te marre informacione por patjeter pa cenuar kurre burimin. Eshte nje mesim qe e fiton me kohen dhe me ekspericen e punes. Secili prej nesh ka integritetin e vet dhe nese do te jesh gazetar i mire duhet te jesh se pari qytetar i mire i vendit tend.

Si ka ndikuar përdorimi i inteligjences artificiale në redaksi në detyrat e përditshme të kryera nga kolegët tuaj?

Pyetja e 6 eshte interesante. Inteligjenca artificiale na ka nxjerr ne pare gabimet qe bejm sidomos kur jemi shume te lodhur ose te pergjumur ne mengjes. Shpesh ndodh qe per shkak te shpejtesis te shkruajm fjalet gabim te ndryshojme vendin e germave, nese ne trasmetim eshte nje moderator/e atehere gabimi nuk zbulohet, por kur lajmet trasmetohen nga inteligjenca artificiale gabimet ekspozohen dhe kjo ka vene ne veshtiresi te madhe reaktorin e kokave dhe strishave pasi cdo fjale duhet te jete e shkruar sakte dhe pa gabime. Nuk duhet te jesh i lodhur kur lajmet lexohen nga folesi inteligjent

Çfarë mendimesh dhe opinionesh kanë koleget tuaj për aplikimin e inteligjences artificiale në raportimin dhe redaktimin e lajmeve?

Ne redaksin ku une punoj thuajse jemi te gjithe ndoshta pak me te vjetren, duam ate emocionin qe percjell folsi, zerin e gazetarit shpesh edhe te ngjirur, me pak fjale te gjitha ngjyrat e emocioneve qe mund ti marrin nga nje lajm nepermet leximit te kokes se lajmit apo tekstit. Sado te kemi permiresim te teknologjise serish duhet dora e njeriut per te kontrolluar cdo gje

Elda Ndreu